Điều dưỡng là người thực hiện hầu hết các tác vụ liên quan đến bệnh nhân. Có thể nói 90% thời gian tương tác và xử lý những việc liên quan đến bệnh nhân là từ điều dưỡng. Một ca làm việc, người điều dưỡng xử lý trung bình 10-12 quy trình công việc, có thể là quy trình kỹ thuật chuyên môn hoặc quy trình quản lý. Đặc biệt người điều dưỡng phải NHỚ khoảng 100-150 chi tiết rời rạc. Việc nhớ những vấn đề mang tính logic sẽ dễ hơn nhớ rời rạc. Do đó tìm ẩn xác suất sai sót do thiếu tập trung là rất cao.
Phàm là con người, chúng ta khó duy trì sự tập trung cao độ suốt 8h làm việc. Sai sót thường diễn ra ở giai đoạn 2h cuối ca do sự mệt mỏi gây ra.
Nếu có một thống kê nguyên nhân gây ra sai sót cho người bệnh, tôi nghĩ nó liên quan đến điều dưỡng nhiều nhất. Ý tôi là đứng ở gốc độ xác suất. Như ông bà thường nói làm nhiều sai nhiều.
Nhìn ở gốc độ khoa học thống kê, sai sót (error) được xem như một dao động (variance) hay sai lệch (bias), hoặc yếu tố nhiễu gây ra do sự bất định (noise cause by uncertainty).
Tìm nguyên nhân gây ra sai sót, dưới gốc nhìn của tư duy hệ thống (system thinking) là tìm nguồn gây ra dao động (source of variance). Và muốn ngăn chặn sai sót việc cần làm giảm sự dao động của các nguồn gây ra dao động.
CÁC NGUỒN GÂY RA DAO ĐỘNG CHẤT LƯỢNG LIÊN QUAN ĐẾN ĐIỀU DƯỠNG
>> 1. Dao động gây ra bởi sự khác biệt về kiến thức, kỹ năng, thói quen của điều dưỡng
- Mỗi điều dưỡng được tích lũy kiến thức, kinh nghiệm từ các nguồn khác nhau, hình thành những thói quen khác nhau. Do đó việc sai lệch cách hiểu và cách làm cho cùng một vấn đề là điều không tránh khỏi.
- Biến động nhân sự trong thời gian tới sẽ diễn ra nhiều hơn do hiệu ứng "công -tư". Chúng ta sẽ chứng kiến các buổi tiệc chia tay - đón người mới ngày càng nhiều hơn.
- Một người ra - tạo ra một lổ hổng trên quy trình công việc. Một người vào mang đến 1 sự khác biệt trên quy trình.
- Một tổ chức tốn nhiều công sức và tiệc bạc xây dựng một hệ thống chất lượng. Trong vòng 5 năm, nhân sự biến động 1/4 là gần như phải làm lại từ đầu. Do đó, bạn yên tâm, công việc chất lượng có làm hoài cũng không hết. Và câu chuyện 5 năm sau, làm lại y từ đầu cũng không phải là chuyện hiếm.
Để hạn chế dao động này việc cần làm, ở gốc độ quản lý chất lượng là CHUẨN HÓA KIẾN THỨC VÀ KỸ NĂNG bằng ma trận kiến thức kỹ năng như trong hình.
Mỗi điều dưỡng là một ma trận tương ứng với vị trí mà họ đảm nhiệm. Khi luân chuyển điều dưỡng, hoặc tuyển mới cần đánh giá lại từ đầu các đầu mục trong ma trận. Định kỳ cập nhận trạng thái kiến thức kỹ năng chi tiết cho từng điều dưỡng để lên kế hoạch huấn luyện.
Trong ma trận gồm 3 nhóm chính
* Nhóm quy trình chuyên môn/kỹ thuật
Tương ứng với mỗi vị trí công việc, có khoảng 10-20 quy trình chuyên môn cụ thể đòi hỏi phải thao tác và thực hành chuẩn. Việc này trong chuyên môn chúng ta đã làm nhiều. Ví dụ: quy trình đặt catheter; quy trình đặt nội khí quản (có nơi cho điều dưỡng làm cái này), quy trình thông tiểu...
Việc tôi lưu ý là chúng ta đừng chủ quan cái này trong trường đã dạy và mặc định người điều dưỡng phải biết. Tất cả phải chuẩn hóa lại, đặc biệt chú ý những thói quen không đúng của người điều dưỡng được tích lũy trong quá khứ.
* Nhóm quy trình quản lý nội bộ
Trong các bệnh viên tôi quan sát được thường không chú ý đến việc này. Đây là một trong những nguyên nhân, theo tôi, gây ra sai sót nhiều nhất. Người ta không hiểu, hoặc mỗi người hiểu một kiểu là rất mệt.
Các quy trình quản lý nội bộ không nơi nào giống nơi nào. Do đó các kinh nghiệm trong quá khứ cũng góp phần gây sai lệch.
Quy trình quản lý nội bộ liên quan đến 1 vị trí khoảng 5-7 quy trình. Ví dụ quy trình thực hiện y lệnh thuốc, quy trình nhận diện người bệnh, quy trình chống nhiễm khuẩn...
* Nhóm kỹ năng
Liên quan đến một số kỹ năng mềm cần thiết cho một vị trí công việc. Các kỹ năng làm việc trong điều kiện áp lực cao, theo tôi, là cần thiết phải trang bị cho điều dưỡng. Kỹ năng giao tiếp trong môi trường xung đột cảm xúc, nâng cao năng lực cảm xúc, kỹ năng xử lý xung đột, giải quyết tình huống căng thẳng...
Ma trận này có thể cập nhật bằng một phần mềm có thể tích hợp vào hệ thống. Việc xây dựng một kế hoạch huấn luyện sẽ tốn vài phút nếu làm bằng phần mềm. Phần mềm này không khó đúng không bạn The Anh Nguyen.
>>> 2. Sai sót gây ra bởi sự thiếu tập trung
Sai sót gây ra do sự thiếu tập trung là khó chịu nhất vì bản thân người làm ra nó không ý thực được mình đã làm. Do đó rất khó truy tìm nguyên nhân gốc rễ.
Việc phải nhớ quá nhiều như trình bày ở phần trên là việc cần phải tìm cách hạn chế. Công việc càng lập đi lập lại, càng nhiều chi tiết rời rạc phải nhớ càng dễ bị sai do thiếu tập trung.
Việc xây dựng một hệ thống thông tin bệnh viện (HIS) tốt có thể hỗ trợ việc này. Hôm trước làm việc với CLAS healthcare và Microsoft chúng tôi có trao đổi qua module này. Tuy nhiên, tôi nghĩ, việc xây dựng một hệ thống nhắc nhở tự động cho điều dưỡng chắc chưa thể làm được trong tương lai gần.
Do đó, chúng ta cần một môi trường làm việc trực quang hơn, nhiều hình ảnh cảnh báo nhắc nhở hơn. Đặc biệt những chổ dễ quên, dễ sót cần phải làm nổi bật.
5S là công cụ hữu hiệu để hạn chế sai sót do thiếu tập trung. Do đó xây dựng 5S trong bệnh viện cần dành nổ lực vào những chổ dễ sai dễ quên và tìm cách ngăn chặn.
Ngoài ra, người bệnh cũng giúp ta ngăn chặn sai sót cho điều dưỡng, thông qua bài viết bằng tiếng Anh hôm trước bạn Lan Nguyen chia sẽ.
>>> Tóm lại
Sai sót là nổi ám ảnh và lấy nhiều nước mắt của người điều dưỡng. Kỹ luật, họp hành kiểm điểm không làm sai sót mất đi. Nó chỉ góp phần gia tăng áp lực. Quản lý chất lượng cần đặt mình vào vị trí của điều dưỡng, đồng cảm, cùng họ tìm cách ngăn chặn sai sót.
ThS. Huỳnh Bảo Tuân
Giảng viên Khoa Quản lý Công Nghiệp - ĐHBK TpHCM
.png "Logo")
(2).jpg)
.jpg)
