Văn hoá người Việt mình là khi có khách đến nhà, thì chủ nhà có gì hay sẽ đem ra khoe. Trong mấy tháng gần đây mình có dịp tiếp hai bạn trong CLB của chúng ta - anh Nguyen Huu Tram Em và bạn Le Toan - ghé Sydney chơi. Cả hai cuộc trò chuyện đều nhắc đến chủ đề vệ sinh tay (VST, hand hygiene).
Mình khoe là các BV của Úc có tỉ lệ VST trung bình là 84% (số liệu mới nhất năm 2016) http://www.hha.org.au/LatestNationalData.aspx.
Như nhiều nước khác, trung bình thì các bạn điều dưỡng siêng năng VST hơn bác sĩ (87% so với 74%).
Sáng nay mình nghĩ lại thì chột dạ: mình khoe thế chứ không biết số liệu này chính xác đến đâu?
Xem kỹ các số liệu thì mình thấy:
Tuy mặt bằng chung của việc nhiễm khuẩn BV của Úc đã giảm trong những năm gần đây (xem hình số 2 về tỉ lệ nhiễm SAB (Staphylococcus aureus bacteraemia) ở Úc), nhưng lại có một số BV có tỉ lệ nhiễm khuẩn tăng - mặc dù có VST nhiều hơn.
Theo chuyên gia KSNK, Barley Chironda, thì có 5 lý do khiến nhiễm khuẩn BV tăng, bất chấp tỉ lệ VST cao:
http://info.debgroup.com/blog/bid/256480/Why-Hospital-Infection-Rates-Continue-to-Climb-Despite-Improved-Hand-Hygiene
1. Hiệu Ứng Hawthorn: NVYT thay đổi hành vi khi bị giám sát bởi vì người đi giám sát báo trước, hoặc dễ nhận dạng. Khi người làm KSNK ra khỏi phòng, thì NVYT quay lại thói quen cũ.
2. Không có xử lý trách nhiệm: Chưa có phương pháp để xử lý những NVYT thường xuyên không VST - đặc biệt là các bác sĩ có địa vị trong tổ chức.
3. Sai biến giữa những người giám sát: Tuỳ vào kinh nghiệm và hiểu biết chuyên môn, hai người giám sát cùng một tình huống có thể đưa ra hai nhận đính khác nhau về việc NVYT có VST đúng hay không.
4. Việc giám sát chỉ diễn ra vào giờ làm việc: Có người làm KSNK nói đùa là vi khuẩn chỉ làm việc theo giờ hành chính - bởi vì các khảo sát VST đều diễn ra vào giờ này. Do đó dữ liệu về việc VST trong ca trực tối và cuối tuần thường không được thu thập.
5. Chưa quan tâm đủ đến chất lượng của việc VST (thay vì chỉ để ý số lượng VST): Các nhà sản xuất dung dịch VST cồn khuyến nghị là cần xoa vào tay trong ít nhất 15 giây để có hiệu quả tối đa. Nếu người giám sát chỉ xem liệu NVYT có dùng dung dịch cồn hay không, mà không để ý đến việc thực thi đúng qui trình, thì con số thống kế VST chuẩn sẽ cao hơn thực tế - và tỉ lệ nhiểm trùng BV vẫn sẽ tiếp tục tăng.
Mong được nghe ý kiến của các bạn trong CLB về việc thực hiện VST tại cơ quan của mình. Liệu con số thống kê có chính xác hay không, và làm sao để chúng ta cải tiến?
Dimitry Tran
Chia sẻ của các Anh Chị trên Diễn đàn CLB:
Kimtuyet Phanthi: 5 lý do của chuyên gia Barley Chironda đưa ra rất xác đáng. Mình thích câu tự vấn của Dimitry Tran "không biết số liệu này chính xác đến đâu", vì đó cùng chung ý nghĩ của mình khi nhìn data về VST tại VN. số liệu của VN về VST giờ cũng nhiều lắm rồi, nhưng có bao nhiêu nghiên cứu có quan tâm đến 5 lý do này khi kết luận tỷ lệ NKBV giảm tương ứng tỷ lệ VST tăng theo thời gian. Tỷ lệ tuân thủ VST theo 5 thời điểm khá tương đồng tại Úc (http://www.hha.org.au/LatestNationalData.aspx.- figure 1) nhưng ỏ VN lại không được như vậy, thời điểm thứ 3 (sau tiếp xúc máu, dịch cơ thể) có tỷ lệ tuân thủ cao nhất. Nhìn vào số liệu công bố, một số BV được đi qua và qua trao đổi thông tin, cá nhân tôi thấy rằng: VST đã đang được triển khai rất mạnh, tốt và đồng thuận ở những BV tuyến cuối (TW, hạng 1) còn lại thì chưa được quan tâm thật sự. Tỷ lệ VST đưa ra trên giấy rất đẹp nhưng chính người giám sát cũng chưa qua lớp đào tạo nào về giám sát, chưa nắm rõ 5 thời điểm VST là gì, 1 quý đi 1 lần cho 1 NVYT/ 1 bảng kiểm vậy là kết luận tỷ lệ chung cho quý (không quan sát trên cơ hội).......Ngoài ra, tôi cũng có 1 câu hỏi tự vấn (không biết có ACE nào hỏi không): tại sao trong 10 nội dung chuyên môn KSNK quy định trong Thông tư 18/2009, VST được quy định ngay điều 1; hướng dẫn VST trong phòng ngừa chuẩn; trong các bảng kiểm quy trình chuyên môn của Điều dưỡng, Bs đều có bước VST như là bước bắt buột và VST được quy định phải tuân thủ đối với mọi NVYT nhưng tại sao phải luôn giám sát, nhắc nhở thực hiện, chỉ cần "buông" ra là tỷ lệ tuân thủ lại giảm (tại sao trước tiêm chích lại nhớ sát khuẩn da BN nhưng lại bỏ qua bước VST của mình???). Trước thực trạng "khó" tuân thủ của NVYT như hiện nay (do Bụt nhà_giám sát không thiêng ?) thì nên có động tác truyền thông cho người dân về VST của NVYT và chính Bn,thân nhân sẽ nhắc. Có như vậy thì mới mong VST đạt được ý nghĩa thật sự của nó.